Beschrijving
Tijdens Open Monumentendag op 10 september 2023, kunt u ook hier een kijkje nemen!
Verscholen in de bossen aan de rand van het dorp Oisterwijk ligt sinds 1748 een oude Joodse begraafplaats. Als een van Nederlands oudste en relatief meest gaaf bewaard gebleven Israëlitische begraafplaatsen is de joodse begraafplaats in Oisterwijk van belang vanwege de herinneringswaarde en de betekenis van de cultuur-, godsdienst- en streekgeschiedenis.
Sinds enkele jaren is de begraafplaats opnieuw toegankelijk gemaakt voor het publiek, op geregelde tijden geopend en vinden er rondleidingen plaats.
Voorgeschiedenis
Na vandalisme en vernielingen lagen de graven er lange tijd troosteloos bij. In 1997 zijn de grafstenen opgericht en gerestaureerd. De toenmalige eigenaar, de Vereniging Israëlitische begraafplaats Oisterwijk, met nog slechts één bestuurslid, tevens het enige lid, was echter niet bij machte de begraafplaats te onderhouden.
De oprukkende natuur bedreigde de begraafplaats. Grote bomen drukten tegen de muur aan. Er groeiden bomen in de ezelsrug, stenen brokkelden af door vorstschade. Het dak van het metaheerhuisje lekte en was beschadigd door een omgevallen boom. De houten spanten waren verrot en de muren leden onder het voortdurende vocht, de voegen sprongen uit de muur. Er werd geen onderhoud gepleegd. Een trieste teloorgang van dit bijzondere Rijksmonument dreigde.
Vijf betrokken inwoners uit Oisterwijk richten een stichting op, met een vertegenwoordiging uit de Joodse gemeenschap. Doelstelling was en is het zodanig restaureren van de begraafplaats dat hij weer 50 jaar vooruit kan. Tussen 2012 en heden zijn rondom de ommuring meer dan 50 bomen gekapt, ruim 200 meter muur is gerestaureerd, het metaheerhuisje is geheel gerestaureerd, het terrein rondom de begraafplaats is voorzien van een afrastering, de toegangsweg is met bosvriendelijke materiaal verhard, er is een degelijke en fraaie toegangspoort gebouwd en er is een berging gebouwd.
Stichting
Voor het plegen van noodzakelijk onderhoud aan begraafplaats en omliggend bosperceel is op 16 april 2012 in Oisterwijk de Stichting Behoud Joodse Begraafplaats Oisterwijk opgericht. Was aanvankelijk het doel restauratie en behoud van de begraafplaats; inmiddels is de doelstelling verbreed en behoord het beheer en de ontsluiting via openstelling, rondleiding en kennisdeling ook hiertoe.
Eigendom
In het voorjaar van 2015 is het eigendom van de begraafplaats overgegaan van de Vereniging Israëlitische begraafplaats Oisterwijk naar de Stichting Joods Begrafeniswezen Brabant waaronder nu de Joodse begraafplaatsen in Oisterwijk, Vught en Eindhoven ressorteren.
